Om het verschil tussen muziektheater en musical uit te leggen, vertellen we eerst graag wat meer over het ontstaan, de ontwikkeling en de kenmerken van beide genres.

Welke kenmerken heeft het genre musical?

De kunstvorm musical kenmerkt zich als een theatervorm die theaterspel afwisselt met muziek, zang en dans. Zowel het verhaal op zich als het emotionele deel van het verhaal worden gebracht als een geïntegreerd geheel. De elementen die in een musical voorkomen, namelijk theater, muziek en dans, helpen het verhaal en het personage zich te ontwikkelen.

Waar bij opera de ene discipline de ander domineert, illustreert de ene discipline de andere ook bij musical. De verschillende disciplines versterken elkaar dus. Toch vindt er vaak een herhaling van zetten plaats. Tijdens een lied wordt bijvoorbeeld vaak herhaald of versterkt wat daarvoor in het spel al te zien was. Door de muziek staat het verhaal vaak even stil. De muzikanten zijn meestal geen onderdeel van het verhaal en zijn daardoor niet zichtbaar, maar verstopt in de orkestbak. Ze worden als minder belangrijk gezien ten opzichte van de acteurs.

Populariteit van de musical

In de jaren 30 van de vorige eeuw werd een uitstapje naar een musical als een leuk uitje ervaren, waarbij mensen konden ontspannen en hun zorgen van de dag konden vergeten. De muziek in de musical was populair en lag gemakkelijk in het gehoor, er werden grootschalige dansroutines vertoond, er zat een sterke verhaallijn in en men sneed belangrijke maatschappelijke thema’s aan, waar mensen zich in herkenden. Daardoor is de musical in die jaren heel populair geworden onder een groot publiek.

De decennia daarna ontwikkelde de musical zich verder en werden de voorstellingen rauwer. De muziek in de musical was ingewikkelder en het geheel minder gestroomlijnd. Wat bleef waren de herkenbare emoties en dat de makers de randen van de maatschappij bleven opzoeken. Daardoor bleef de musical populair.

Ook Nederland kent succesvolle en populaire musicals van eigen bodem. De eerste succesvolle, origineel Nederlandse musical kwam van de hand van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink. Met ‘Heerlijk duurt het langst’ (1965) en ‘En nu naar bed’ (1971) bereikten zij groot succes. Ook hierna zijn er nog succesvolle musicals van eigen bodem geproduceerd.

Welke kenmerken heeft het genre muziektheater?

Muziektheater is een podiumkunst waarbij muziek, theater, dans, mime en andere kunstvormen elkaar versterken, zonder dat ze elkaar illustreren (zoals bij musical) of domineren (zoals bij opera). De naam muziektheater wordt gezien als de overkoepelende verzamelnaam, want de ene muziektheatervoorstelling is de andere niet. Muziek speelt bij muziektheater altijd een belangrijke rol en is een dragende kracht van de voorstelling. Zonder muziek klopt het verhaal niet meer bij muziektheater.

Bij muziektheater komt het verhaal op één. Men stelt zich altijd de vraag: ‘Welke discipline kan het verhaal op welk moment en op welke wijze het beste vertellen?’ De verschillende disciplines versmelten met elkaar. De muzikanten hebben een dragende rol op het toneel en zijn even belangrijk als de acteurs en actrices.

De verschillen tussen musicals en muziektheater

Beide genres liggen dichter bij elkaar dan je zou denken. Toch zijn er enkele grote verschillen. Het grootste verschil is de mate waarin de kunstdisciplines muziek en zang, theaterspel en dans met elkaar geïntegreerd worden. Bij muziektheater vermijdt men herhalen van zetten, terwijl dit bij musical onontkoombaar is, omdat disciplines elkaar meer opvolgen. Dat betekent ook dat bij musicals – in tegenstelling tot muziektheatervoorstellingen –  het verhaal soms stilvalt. De rol van de muzikanten is ook anders bij beide kunstvormen. Bij musical hebben de muzikanten geen rol in de voorstelling (op enkele uitzonderingen na), terwijl bij muziektheater de muzikanten doorgaans zelf ook een rol in de voorstelling spelen. Daardoor hebben de muzikanten in muziektheatervoorstellingen een even belangrijke rol als de acteurs en actrices. Omdat bij muziektheater alle disciplines met elkaar versmolten zijn, weet de toeschouwer soms niet of hij of zij naar theater, dans of beweging kijkt of naar muziek luistert.

Kortom; bij musical streeft men naar een combinatie van de disciplines zang, theater en dans en bij muziektheater streeft men naar een optimale integratie van alle disciplines, waarbij we niet zonder de muziek kunnen.

Meer leren over musicals en muziektheater en wil je direct de praktijk induiken? Schrijf je meteen in voor een uitdagende en creatieve musicalcursus of maak kennis met muziektheater. Je kunt vrijblijvend met mij in contact komen via 06-10744513 of info@marcvancreijmuziektheater.nl.